Vậy ái ngữ là gì? Ái ngữ là lời nói chân thật gồm: Không nói dối, không nói lời chia rẽ, không nói lời ác khẩu hoặc thêu dệt. Những lời ái ngữ được thể hiện nhiều tính chất tốt đẹp khác như: chân thành, nhân ái, dịu dàng, lợi ích,… sẽ khiến cho người nghe thêm tin tưởng và cảm mến.
Nói lời hoà nhã yêu thương
Trí tuệ cùng khắp soi đường thế gian
Giúp đời luôn được bình an
Người người đến đích thanh nhàn hưởng chung
Lợi ích bình đẳng chia cùng
Như xe về đích đồ dùng chu viên
Thiếu đi các viện thiện hiền
Đời này bất hạnh đi liền bất an
Người trí phúc thiện toả lan
Trái lành hiện tại muôn vàng tiếng thơm.
(Kinh Thiện Sinh)
Cho nên, thực hành được “ái ngữ”, đối xử với mọi người bằng tình yêu thương chân thật, tức là đem lại an lạc và hạnh phúc cho mọi người chung quanh, giúp chuyển hoá những nỗi ưu tư phiền muộn, khổ đau thành niềm bình an, hạnh phúc. Người Phật tử nói những lời “ái ngữ” dễ khuyến hoá mọi người biết tin sâu nhân quả, biết tôn kính Tam bảo và tự mình chế tác được an vui ngay hiện tại theo con đường tu học Phật pháp.
Chúng ta đã biết đến tình yêu thương rộng lớn đạo Phật gọi là “Từ Bi”. Tâm “Từ” là tình thương yêu trong lành, ấm áp, toả chiếu bình đẳng hướng đến người khác và mong họ luôn được an vui. Tâm “Bi”là thường mong muốn giúp đỡ những người đang bị tai ương, ách nạn, đói khổ để họ có được đời sống an lành, tốt đẹp. Tình thương yêu và muốn đem lại niềm an vui cho người là thứ luôn có sẵn trong mỗi chúng ta, đó cũng là chân tâm hay Phật tính tràn đầy. Đó là tình thương yêu vô điều kiện, không hề có sự cân đo, đong đếm, cũng chẳng bao giờ mong cầu sự báo đáp, đền trả.
Đức Phật dạy chúng ta, “Từ Bi” tức là trí tuệ. Khi nào tình thương yêu trong sáng đủ rộng lớn viên dung thì sự hiểu biết chân thật liền hiện hữu. Khi tâm trong ý sáng, trí tuệ khai mở rộng lớn thì tình thương yêu toả chiếu đều khắp muôn phương. Đó là một nguồn năng lực kỳ diệu làm cho chúng ta cảm nhận được niềm an vui, bình dị sâu thẳm trong nội tâm. Thực hành “Từ Bi” tức là sống đời hạnh phúc cao nhất mà ta có thể hưởng được.
Trong cuộc sống, nếu chúng ta cùng biết chia sẻ, nương tựa vào nhau để phát triển thì sẽ có được những thành tựu như ý. Khi biết quan tâm, nhường nhịn, chia sẻ, chúng ta sẽ có cơ hội hiểu thêm về người khác, vun đắp thêm những tình cảm tốt đẹp vốn có hoặc xây dựng những quan hệ tình cảm mới. Việc quan tâm tới mọi người, hoà đồng cùng đem lại lợi ích cho nhau về vật chất cũng như tinh thần chính là những yếu tố cần thiết trong một tập thể, nếu muốn trở nên an lạc và hạnh phúc ngay hiện tại.
Chọn nếp sống chia sẻ vị tha, chúng ta sẽ nhận lại được rất nhiều, mà thứ đẹp đẽ lớn lao nhất đó chính là một tâm hồn rộng lớn bao dung, một cái nhìn hoàn toàn mới mẻ để dễ dàng yêu thương cuộc sống này. Và đương nhiên, niềm bình an nội tại sẽ thường tràn ngập trong khoảng vô tận giữa tâm hồn rộng mở.
