BIẾT ƠN VÀ TRI ÂN VỚI TRÍ TUỆ

Nếu chỉ còn một ngày để sống

Làm sao ta trả ơn cuộc đời

Làm sao ta đền đáp bao người

Nâng ta lên qua bước đời chênh vênh.

(Nếu chỉ còn một ngày để sống – Nguyễn Hồng Ân)

Có lẽ, khi chỉ còn một ngày duy nhất trên cõi đời này, người ta mới thật sự thấu hiểu sự quý giá của cuộc sống. Từ khi sinh ra đến khi kết thúc một kiếp người, chúng ta vẫn thường cho rằng nhiều sự vật, sự việc hoặc hiển nhiên tồn tại, hoặc vô cớ xảy đến, mà ít khi quán chiếu và dùng trí tuệ đi đến góc nhìn minh triết để nhận ra bản chất thật sự của vấn đề. Khi vừa mang được thân người, nghĩa là ta đã thọ nhận ân sâu nghĩa dày của bao con người có công khai khẩn mở hoang, gìn giữ nước non, làm nên văn minh, bảo tồn văn hoá rực rỡ của dân tộc Việt Nam. Thế hệ trước, họ đã chọn là những bông hoa rực rỡ nhất, sống với “Mặt trời chân lý chói qua tim” (Bài thơ Từ ấy – Tố Hữu), gieo vào đất những cánh hoa, để từ đó đất lại sinh sôi và viết tiếp những câu chuyện của mai sau. Còn được sống là còn chịu ơn trên vai. Ơn đồng bào, ơn Tổ quốc. Bởi sự sống ngày hôm nay không thể nào hiển nhiên, mà là cả sự gánh gồng, đánh đổi của bao đời, bao kiếp, bao người.

Thế hệ trước đã gieo vào đất những đoá hoa tâm sáng ngời, để từ đó đất tiếp tục sinh sôi và viết tiếp câu chuyện mai sau.

Đức Thế Tôn đã chỉ rõ: “Nếu cái này có, cái kia có, do cái này sanh, cái kia sanh, nếu cái này không có, cái kia không có, do cái này diệt, cái kia diệt,…”. Khi quán chiếu sự việc dưới góc nhìn Duyên khởi, ta mới thấu hiểu tận cùng ý nghĩa của sự sống này. Có thế, lòng biết ơn mới thực sự sâu đậm và chân thật. Vì sự biết ơn cũng như hành động thể hiện sự tri ân không đơn giản như những con chữ cấu tạo nên chúng. Nên việc thấu hiểu nếu quá khứ không có, lịch sử hào hùng chẳng còn thì ta ngày hôm nay cũng chẳng hề tồn tại là vô cùng cần thiết. Với sự hiểu biết như thế, chúng ta sẽ nhận rõ sự thật rằng sinh mạng này tồn tại không phải hiển nhiên. Thiết nghĩ, những người đã nằm xuống không hề mảy may gợn nghĩ thế hệ con cháu phải ghi ơn và đền đáp bao giờ. Điều ý nghĩa nhất chúng ta thực hiện được để bày tỏ tấm lòng tri ân khắc cốt ghi tâm cũng chẳng cần phải vĩ đại, kinh thiên động địa, mà đơn giản chính là sống tốt phần đời của mình, sống vẹn toàn và rực rỡ như cha anh đã từng. Được như thế đã quý lắm rồi. 

MỖI NGƯỜI LÀ MỘT BÔNG HOA TỎA HƯƠNG, GIỮ VỮNG TINH TẤN ĐỂ SỐNG TRỌN VẸN VÀ Ý NGHĨA VỚI SỨ MỆNH CỦA MÌNH CHÍNH LÀ SỰ TRI ÂN, BÁO ĐỀN CHO THẾ HỆ ĐI TRƯỚC

Sống ở đời, ai cũng muốn được yêu thương và tôn trọng. Giống như một bông hoa giữa vườn, bông hoa nào cũng muốn toả hương thơm ngát và khoe sắc rực rỡ để được mọi người nhớ đến. Ví như hoa hướng dương luôn rực rỡ vươn về phía mặt trời, hoa sen nhu mì và thanh tịnh giữa ao hồ thì cũng có những bông hoa khẽ đưa hương dịu dàng, kín đáo về đêm như hoa nhài hay hoa quỳnh. Mỗi loài mỗi vẻ, cũng như giữa người với người, có ai nào giống ai. Tuy nhiên, Đức Phật đã chỉ ra điểm chung để một con người luôn được nhớ đến, một loài hương luôn bay xa: 

“Ít giá trị hương này,

Hương già la, chiên đàn;

Chỉ hương người đức hạnh,

Tối thượng tỏa Thiên giới”.

(Kinh Pháp Cú số 56)

Một thời Đức Phật cùng với chúng đại Tỳ kheo cư trú ở vườn Cấp-cô-độc, nước Xá-vệ. Bấy giờ, Tôn giả A-nan đến gặp Đức Phật. Đến rồi, Tôn giả đầu mặt lễ chân Đức Phật, chắp tay cung kính mà bạch Đức Phật:

– Thế Tôn! Con có chút nghi ngờ muốn hỏi, kính mong Đức Thế Tôn giảng giải cho con rõ. Rồi Tôn giả A-nan nói: “Con thấy thế gian có ba loại hương là hương thơm của rễ, hương thơm của hoa và hương thơm của hạt. Ba loại này lan tỏa khắp nơi, có gió cũng nghe, mà không có gió cũng nghe. Hương ấy là gì?”.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo Tôn giả A-nan: “Ông chớ nói ba loại hương này lan tỏa khắp nơi có gió cũng nghe được mà không có gió cũng nghe được. Ba loại hương này dù có gió hay không có gió cũng lan toả khắp khắp nơi, nhưng không nghe được.

A-nan! Nay ông muốn nghe loại hương lan tỏa khắp nơi có gió hay không có gió cũng nghe thì phải lắng nghe kỹ, Ta sẽ nói cho ông nghe”.

A-nan thưa Phật rằng: “Thế Tôn! Nay con muốn nghe, mong Thế Tôn vì con mà nói rõ”.

Phật bảo A-nan: Những loại hương ấy dù có gió hay không có gió cũng lan tỏa khắp mười phương. Ở thế gian, nếu có cận sự nam, cận sự nữ, giữ gìn tịnh giới và làm các pháp lành, như: không sát sanh, không trộm cướp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu, thì hương giới của những cận sự nam, cận sự nữ ấy lan tỏa khắp mười phương và được chúng sanh ở mười phương kia đều khen ngợi. Những chúng sanh ấy tuyên truyền: “Ở trong thành nọ có cận sự nam, cận sự nữ như vậy, giữ gìn tịnh giới của Phật và làm các pháp lành, như không giết hại, không trộm cướp, không tà dâm, không nói dối và không uống rượu,… Người nào thực hành đầy đủ giới pháp ấy, thì người đó được hương thơm của giới như vậy. Dù có gió hay không có gió hương thơm ấy cũng tỏa khắp mười phương và được tất cả chúng sanh nghe biết khen ngợi, kính mến”.

Thật vậy, vật chất không quyết định giá trị bản thân, mà chính sự tinh tấn giữ giới, cốt hầu điều phục thân tâm, trở thành người sống đúng với chân chánh, hoàn thành sứ mệnh với trái tim từ bi ở kiếp này của mình mới là điều quan trọng trong đời sống mỗi người. Việc vượt qua những thử thách sóng gió, ô trược như những bài thi nan giải, để rồi từng bước lần tìm ánh sáng Chánh đạo, quyết lòng trở thành con người tốt hơn, buông bỏ ngã mạn, ắt hẳn sẽ dẫn đến một xã hội, rộng ra là một thế giới an lành hơn. Từ đó, cũng phần nào an ủi anh linh của những người đã khuất. Vì suy cho cùng, cha ông ta chỉ mong mỏi ngày đất nước tốt đẹp hơn, đời sống mỗi người bớt lầm than và ai rồi cũng được sống trong yêu thương, từ ái. 

TRAU DỒI ĐỜI SỐNG TÂM LINH - HÃY LÀ MỘT ĐOÁ HOA TOẢ HƯƠNG ĐỨC HẠNH CŨNG LÀ CÁCH ĐỂ TRI ÂN NGUỒN CỘI 

Cây muốn tươi tốt thì tận từ gốc rễ phải toàn vẹn đủ đầy. Đường đi vạn dặm vốn cũng bắt đầu ở bước đầu tiên. Thế nên, thái độ tốt nhất ở chính thời điểm này là không than trách hay đổ lỗi quá khứ, hoặc vả mong đợi ở một cuộc chuyển mình trong tương lai, mà là từng ngày từng giờ ta ghi nhớ tận thâm tâm cũng như dung dưỡng lòng biết ơn những gì ta có. Dần dà, ta thương hơn mỗi ngày hay mỗi người ta gặp. Trên mỗi bước đi, ta buông bỏ bớt một chút ngã mạn của mình.

Đức Phật dạy có được thân người là quý. Dù rằng, vốn dĩ sinh ra đã là thân người, nghĩa là ta còn tồn tại vô cùng nhiều duyên nghiệp từ nhiều đời nhiều kiếp, những bài học kinh qua mãi chẳng xong nên mới phải lộn nhào lại đây để mà thọ khổ, mà trả nợ đời để từ bùn vươn dậy nở đóa hoa tâm sáng ngời. Biết ơn, tri ân nguồn cội, sống đúng đạo đẹp đời, gìn giữ văn hoá dân tộc, tôn nghiêm đạo đức chính là cách sống rực rỡ, ý nghĩa nhất để dâng tặng những con người đã cho chúng ta được cuộc sống như ngày hôm nay. 

Biết ơn, tri ân nguồn cội, sống đúng đạo thì mỗi người chúng ta chính là một đoá hoa dâng đời

Được sống đời này kiếp này, hãy là một đoá hoa toả hương đức hạnh như bao đóa hoa đã rực rỡ và đã ngã xuống cho chúng ta một ngày bình lặng như hôm nay. Khi ấy, ông cha ta ước mong cho một đất nước thanh bình, một cuộc đời rồi sẽ yên ả. Thế nên, hãy sống thật an lạc, chân thành tự tâm, yêu thương vạn loài như những gì mà người đi trước đã chiến đấu để có được. Mỗi người chúng ta, chính là một đóa hoa dâng đời. 

Tài liệu tham khảo:

Tạp chí Văn hoá Phật giáo

Kinh Trung Bộ, Tập 3, Kinh số 115, NXB Tôn giáo